Cele:
• Przełamanie strachu / niechęci / braku zaufania do władzy (policji, samorządu, rządu).
• Podniesienie poziomu kultury prawnej, wiedzy o prawie oraz szacunku dla prawa.
• Aktywizacja społeczna młodzieży poprzez badawcze projekty uczniowskie.
Podzieliliśmy się właśnie zdobywanym doświadczeniem we wprowadzaniu do programów szkolnych wiedzy o podstawach prawa, jego funkcjonowaniu na co dzień i monitorowaniu jego działania przez szarego obywatela.
Projekt rozpoczął się w sierpniu od przygotowania materiałów i zasad rekrutacji. W październiku poprowadziliśmy w Nowym Sączu seminarium dla 6 koordynatorów regionalnych, a w listopadzie warsztaty dla 23 nauczycieli ze Szkół Plus w Mamurras i Lac-Kurbin (Albania), Tuzli i Lukavaca (Bośnia), Sofii, Plovdiv, Radomira i Czepalare (Bułgaria), Kiszyniowa i Perlity (Mołdowa), Devy i Hunedoary (Rumunia) oraz Suboticy (Serbia). Każda grupa opracowała program autorski zajęć „prawa dla każdego”, dostosowany do obowiązujących przepisów i istniejących w swoim kraju potrzeb.
Od lutego do czerwca 2004 nauczyciele prowadzili zajęcia, w wyniku których przygotowane zostały materiały do pracy z następnymi grupami. Przez cały czas trenerzy MTO, Beata Budzik i Bruno Vastmans monitorowali przebieg projektu i udzielali konsultacji on-line.
W marcu 2004, podczas I Międzynarodowych Targów Szkół Plus w Timisoarze, uczestniczące w projekcie szkoły zaprezentowały swój dotychczasowy dorobek. Odbył się panel, podczas którego uczestnicy mogli podzielić się sukcesami i wątpliwościami związanymi z realizacją projektu.
Od marca do czerwca 2004 Alicja Derkowska i Julie Boudreaux odwiedziły wszystkie grupy uczniowskie. Okazało się, że wyniki przeszły nasze oczekiwania – zarówno jeśli chodzi o ilość zaangażowanych w projekcie uczniów, jak i o jakość ich pracy. Około 50 grup liczących średnio po 20 uczniów, czyli ponad 1000 osób (!!!), aktywnie działało w tym programie pozalekcyjnym w wymiarze 2 godz./tyg. przez 20 tygodni. Każda grupa pracowała według scenariusza opracowanego przez nauczycieli podczas warsztatów w Polsce, modyfikowanego później w dyskusjach z uczniami. Młodzi ludzie najlepiej wiedzą co ich szczególnie interesuje. Dla jednych ważne będą tematy związane z prawem cywilnym, dla innych ciekawszy będzie cykl dotyczący władzy sądowniczej, dla jeszcze innych prawo rodzinne, czy prawa konsumenta. Część zajęć prowadzona była w klasie, ale nauczyciele podejmowali też współpracę z policją, sądem, samorządem i szeroko pojętą społecznością lokalną. Grupki uczniów szczególnie zainteresowane jakimś tematem prowadziły badania na własną rękę.
Podsumowanie i ocena projektu
W lipcu 2004 wszyscy nauczyciele i koordynatorzy regionalni wzięli udział w seminarium podsumowującym w Nowym Sączu. Była to okazja do dzielenia się najciekawszymi metodami, wypracowanymi w poszczególnych szkołach oraz do planowania strategicznego na następne lata. Wszyscy uczestnicy pragnęli kontynuować prowadzenie tego programu w przyszłości i sugerowali stopniowe rozszerzanie sieci szkół włączonych do jego realizacji. Niektóre działania w tym kierunku zostały już rozpoczęte. Koordynatorka rumuńska przygotowała i wysłała wnioski o dofinansowanie do rozmaitych instytucji. Podobne działania podjął koordynator bułgarski.
Dziękujemy Fundacji Batorego, programowi Wschód-Wschód oraz Programowi RITA za wsparcie finansowe i zainteresowanie tym projektem. Po roku doświadczeń uważamy go za ważny i potrzebny.